Na czym polega wadliwość klauzul walutowych?
Klauzule abuzywne, to inaczej klauzule niedozwolone. Są to zapisy w umowach kredytowych, które mówią, że przeliczenia kwoty kredytu oraz rat kredytu z waluty obcej na złotówki, odbywają się według wewnętrznej tabeli kursowej banku.
Banki korzystają z tworzonych przez siebie tabel kursowych do ustalania kwoty w złotych, które podlegają wypłacie kredytobiorcy w przypadku kredytu denominowanego lub księgowania salda zadłużenia przy kredycie indeksowanym oraz ustalania wysokości rat kredytu.
Uprawnienie do jednostronnego i nieograniczonego wyznaczania kursu waluty, stwarza bankowi równocześnie możliwość do jednostronnego i dowolnego ustalania wysokości zobowiązania kredytobiorcy – kwotą udzielonego kredytu, jak też wysokością rat kredytowych. Nasza Kancelaria specjalizuje się w pomocy prawnej dla frankowiczów
Jakie dokumenty są potrzebne przy anulowaniu kredytu we frankach?
Kredytobiorca, do precyzyjnego wyliczenia wysokości roszczenia, powinien posiadać następujące dokumenty;
- Umowę kredytu
- Aneksy, jeżeli takowe były
- Regulamin kredytu z dnia zawarcia umowy
- Zaświadczenia od banku przedstawiające historię spłaty kredytu, obejmujące:
– daty i kwoty uruchomienia kredytu lub poszczególnych transz kredytu
– daty i kwoty spłaconych rat kredytu z rozróżnieniem na raty odsetkowe i kapitałowe przedstawione w PLN i CHF
– wykaz wysokości stosowanego oprocentowania
– informacje o uiszczonych prowizjach i opłatach okołokredytowych, np. ubezpieczeniach wliczonych do salda zadłużenia.
Jeżeli potrzebujesz pomocy przy skompletowaniu dokumentów, nasza Kancelaria Adwokacka chętnie Ci pomoże i będzie służyć radą
Odfrankowie w praktyce – jak wygląda sprawa przed sądem?
W razie uznania, że poszczególne klauzule waloryzacyjne stanowią klauzule niedozwolone, a umowa kredytu po ich usunięciu może dalej istnieć, możliwe jest dochodzenie roszczenia o zapłatę nadpłat poczynionych przez kredytobiorcę w spłacie poszczególnych rat, a powstałych w związku z indeksowaniem rat kredytu, jak również salda zadłużenia do kursu CHF. Prowadzi to do odfrankowienia umowy kredytowej, czyli pozostawienia umowy stricte w złotych polskich z wyłączeniem jakiegokolwiek powiązania z walutą obcą przy jednoczesnym oprocentowaniu kredytu stawką LIBOR.
Na czym polega tzw. odfrankowienie umowy?
W pierwszej kolejności należy złożyć pozew. Sąd doręcza odpis pozwu stronie pozwanej i zwykle zobowiązuje do złożenia odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie. Następnie należy czekać na wyznaczenie terminu pierwszej rozprawy. Długość sprawy zależy od wielu czynników. Istotnym elementem są zgłoszone dowody w postaci zeznań świadków. Zazwyczaj takie wnioski dowodowe zgłasza pozwany, jednakże sądy, rozpatrując ich zasadność, wydają w tym przedmiocie stosowne postanowienia, nierzadko ograniczając czy oddalając takie wnioski z uwagi na ich nieprzydatność do rozstrzygnięcia sprawy, jak również uznając, iż zmierzają do przedłużenia postępowania.
Niejednokrotnie zdarza się, że sąd dopuszcza dowód z opinii biegłych na okoliczność wysokości dochodzonych nadpłat – w szczególności dotyczy to kredytu indeksowanego. Przewidywany czas oczekiwania na przedstawienie opinii wynosi około od miesiąca do dwóch, a czasem okres ten bywa przedłużany z uwagi na potrzebę przeprowadzenia opinii uzupełniającej.
W czasie postępowania przed sądem pierwszej instancji sąd może przesłuchać stronę powodową. W takim wypadku listownie wzywa stronę powodową do stawiennictwa. Oczywiście strona powodowa jako zainteresowana sprawą może być obecna na każdej rozprawie, jednakże jej obowiązkowy udział istnieje tylko w przypadku wezwania sądu.
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd zamyka przewód sądowy i po naradzie wydaje wyrok. W terminie 14 dni od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem, stronie przegrywającej przysługuje prawo do wniesienia apelacji do sądu drugiej instancji.
Odpis apelacji zostaje doręczony przez sąd stronie przeciwnej zwykle wraz z zobowiązaniem do wniesienia w zakreślonym terminie odpowiedzi na apelację. Następnie sąd wyznacza termin rozprawy apelacyjnej. Sąd odwoławczy wydaje wyrok, w którym może:
- Utrzymać dotychczasowe rozstrzygnięcie w mocy
- Zmienić wyrok na korzyść strony składającej apelację
- Uchylić wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd pierwszej instancji
Jednym zdaniem
- Czy sprzedaż mieszkania pozbawia mnie możliwości wytoczenia powództwa?
Nie. Sprzedaż mieszkania nie wpływa negatywnie na możliwość wytoczenia powództwa. Przedmiotem sporu jest treść umowy, a nie kredytowana nieruchomość.
- Czy można wystąpić z pozwem po całkowitej spłacie kredytu?
Tak. Całkowita spłata kredytu nie wypływa negatywnie na możliwość wytoczenia powództwa. Spłata kredytu wpływa jedynie na wysokość dochodzonego roszczenia.
- Czy można spłacić kredyt po złożeniu sprawy w sądzie?
Tak, spłata kredytu w toku sprawy nie wpływa na jej bieg.
- Czy okoliczność, że wynajmuję mieszkanie, pozbawia mnie możliwości wytoczenia powództwa?
Nie, wynajmowanie mieszkania nie wpływa negatywnie na możliwość wytoczenia powództwa.
- Ile kosztuje proces z bankiem?
Decydując się na pozwanie banku, należy liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów procesu, na które składają się zarówno koszty sądowe (m.in. opłata od pozwu, apelacji czy koszt opinii biegłego sądowego), jak i koszty zastępstwa procesowego.
- Ile kosztuje opinia biegłego?
Do kosztów sądowych należy ewentualny koszt zaliczek na pokrycie czynności biegłego, związanych z wyliczeniem wartości przedmiotu sporu. Dotyczy to zwłaszcza kredytów indeksowanych, gdzie domagamy się zwrotu nadpłat poczynionych w związku z stosowaniem abuzywnej klauzuli waloryzacyjnej. Średni koszt zaliczki wynosi około 1800 zł.
- ile wynosi opłata od pozwu i apelacji?
Pierwszą opłatą, jaką należy ponieść – gdy decydujemy się na proces z bankiem – jest opłata sądowa od pozwu. Jej wysokość ustala się zgodnie z art. 13 ust. 1a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Opłata stosunkowa wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1000 zł.
- Ile czasu średnio trwa postępowanie sądowe?
Średni czas rozpoznawania spraw przed sądem pierwszej instancji wynosi od dziewięciu miesięcy do 1,5 roku. Przed sądem drugiej instancji na rozpoznanie sprawy średnio oczekuje się od roku do 1,5 roku.
- Co jest korzystniejsze: tzw. Odfrankowienie czy stwierdzenie nieważności umowy kredytu?
Oba rozwiązania są korzystne dla konsumenta. Zarówno stwierdzenie nieważności umowy, jak i jej „odfrankowienie”, czyli wyłączenie z umowy nieuczciwych klauzul walutowych z pozostawieniem jej pozostałych postanowień bez zmian, powoduje znaczące obniżenie zadłużenia konsumenta. W przypadku stwierdzenia nieważności umowy należy liczyć się z koniecznością zwrotu wypłaconej kwoty kredytu, przy czym nie jest to automatyczne – niezbędny jest prawomocny wyrok sądu. Oczywiście możliwe jest dokonanie wzajemnej kompensaty roszczeń. W takim przypadku kredytobiorca zobowiązany będzie do zwrotu kwoty stanowiącej różnicę między kwotą wypłaconą przez bank, a sumą dokonanych na rzecz banku płatności tytułem spłaty kredytu. W niektórych przypadkach może się okazać, że kredytobiorca nie będzie musiał świadczyć bankowi, jeśli dotychczas spłacił więcej aniżeli kwota wypłaconego kredytu.
Z kolei w przypadku tzw. odfrankowienia kredytobiorca może domagać się zwrotu dotychczas nadpłaconych rat, pozostałe zaś do spłaty zadłużenie zostanie ustalone bez jakiegokolwiek powiązania z kursem waluty obcej przy zachowaniu oprocentowania stawką LIBOR.
- Czy konieczny będzie nasz udział we wszystkich rozprawach przed sądem?
Obligatoryjna obecność strony powodowej wymagana jest w sytuacji, gdy sąd wezwie ją na rozprawę. Najczęściej sąd wzywa stronę odrębnym wezwaniem, doręczając wezwanie pod adres wskazany w pozwie lub za pośrednictwem pełnomocnika. Należy liczyć się z przynajmniej jednokrotnym wezwaniem przez sąd na rozprawę celem przeprowadzenia dowodu z przesłuchania powoda. Może się okazać, że konieczne będzie powtórne przeprowadzenie przesłuchania w przypadku, gdy sąd w pierwszej kolejności przeprowadzi tzw. przesłuchanie informacyjne w sprawie, a po przeprowadzeniu postępowania dowodowego przesłucha pozywającego w charakterze strony.
Klauzula abuzywna – postanowienie umowy między przedsiębiorcą a konsumentem, nieuzgodnione indywidualnie, kształtujące prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowienia, określającego główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostało sformułowane w sposób jednoznaczny.
Klauzula indeksacyjna – postanowienie umowy, w którym strony umawiają się, że wykonanie zobowiązania nastąpi poprzez spełnienie świadczenia w rozmiarze lub ilości wynikających z określonego miernika, w przypadku kredytów indeksowanych – kursu waluty obcej.
Przewalutowanie – czynność prawna polegająca na zmianie waluty zobowiązania według określonego kursu. W przypadku kredytów indeksowanych lub denominowanych w walucie obcej, przewalutowanie wiąże się z uznaniem aktualnego salda zadłużenia w walucie obcej, przeliczeniem na złote po aktualnym kursie tej waluty i zmianą oprocentowania opartego na stawce WIBOR.
Spread – różnica pomiędzy kursem kupna a kursem sprzedaży danej waluty obcej.
Kredyt denominowany – kredyt udzielany i wypłacany w złotych, którego wartość lub równowartość w umowie określona jest w walucie obcej, a sam kredyt uruchamiany w PLN po przyjętym kursie (zazwyczaj po kursie sprzedaży z tabeli banku). Wysokość rat ustalana jest w walucie obcej, a ich spłata następuje w złotych, po przeliczeniu po kursie wymiany walut na dzień spłaty (zazwyczaj po kursie zakupu z tabeli banku), lub bezpośrednio w walucie obcej.
Kredyt indeksowany – kredyt udzielany i wypłacany w złotych, którego wartość w umowie określona jest w PLN i na dzień uruchomienia kredytu przeliczana na walutę obcą po przyjętym kursie (zazwyczaj po kursie sprzedaży z tabeli banku). Wysokość rat ustalana jest w walucie obcej, a ich spłata następuje w złotych, po przeliczeniu po kursie wymiany walut na dzień spłaty (zazwyczaj po kursie zakupu z tabeli banku), lub bezpośrednio w walucie obcej.
Kredyt walutowy – kredyt udzielany i wypłacany w walucie obcej, w którym spłata rat dokonywana jest również w tej walucie, poprzez zwrot udzielonego kapitału w kwocie nominalnej, wraz z odsetkami opartymi na oprocentowaniu określonym w umowie kredytowej.
LIBOR – referencyjna stopa oprocentowania pożyczek na rynku międzybankowym w Londynie, stosowana przez banki w umowach indeksowanych lub denominowanych w walucie obcej do wyliczenia podstawy odsetek.
Odfrankowienie – czynność polegająca na usunięciu z umowy kredytowej klauzuli indeksacyjnej do CHF i dalszej spłacie kapitału określonego w złotych, przy zastosowaniu oprocentowania opartego na stawce LIBOR.
UNWW – ubezpieczenie niskiego wkładu własnego jest zabezpieczeniem stosowanym przez bank w umowach kredytowych, w których klienci nie posiadali wymaganego kapitału niezbędnego do zaciągnięcia kredytu (zazwyczaj wkładu własnego w wysokości 20%). Takie zabezpieczenie chroniło bank (nie zaś kredytobiorcę) przed brakiem możliwości odzyskania całości długu od kredytobiorców, np. wskutek spadku wartości nieruchomości lub obniżonej ceny sprzedaży. Efekt wielu postępowań sądowych implikuje opinię, iż UNWW było oparte o klauzule abuzywne.
Ustawa antyspreadowa – ustawa z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie Ustawy Prawo bankowe, która umożliwiła kredytobiorcom spłatę rat bezpośrednio w walucie obcej, do której indeksowany lub denominowany jest kredyt, zazwyczaj po zawarciu aneksu do umowy kredytowej.
Po zakończeniu postępowania sądowego wszystkie poniesione koszty procesu: opłaty sądowe i skarbowe, koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych, a także inne wydatki, które mogą pojawić się w procesie, podlegają sumowaniu i obciążają stronę, która proces przegra. Tym samym, jeżeli to osoba, która zaciągnęła kredyt we frankach wygra, wówczas bank, jako strona pozwana w sprawie, będzie zobowiązana do zwrotu wszystkich poniesionych kosztów. Warto dodać, iż inaczej koszty zostaną rozliczone w przypadku tylko częściowego wygrania procesu przez daną stronę. Wówczas sąd, w zależności od stopnia wygrania sprawy przez każdą ze stron, może postanowić albo o wzajemnym zniesieniu poniesionych przez strony kosztów prowadzonego postępowania albo o ich rozdzieleniu.